Grootse herdenking van de Eerste Wereldoorlog in België
Voel de tragiek van de ‘Groote Oorlog’.
De Eerste Wereldoorlog, tussen 1914 en 1918, wijzigde grondig de geschiedenis van ons land en van de hele wereld. “Meer dan welke moderne oorlog ook, leeft ‘14-‘18 in de herinnering voort als het ultieme voorbeeld van een onevenwicht tussen inzet en kosten. Het is de oorlog van de opgeofferde generatie, opgeofferd voor iets dat achteraf niet meer zo goed te achterhalen is”. (Sophie De Schaepdrijver).
Ondanks het feit dat de laatste menselijke getuigen overleden zijn, blijft deze oorlog voortleven in het collectieve geheugen van ons land. België speelde een belangrijke rol in deze oorlog, niet in het minst door de moedige weerstand van onze soldaten bij de Duitse invasie. “Poor little Belgium” had de bewondering van de hele wereld verdiend. België zal dan ook een centrale plaats innemen in de herdenking van de herdenking van 1914-1918.
De ‘Groote Oorlog’ in de Westhoek
In 2014 is het precies 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. WO I heeft in alle hevigheid gewoed in een deel van de provincie West-Vlaanderen. Deze oorlog heeft aan miljoenen mensen het leven gekost en een blijvende stempel gedrukt op het landschap van de Westhoek - het meest tot de verbeelding sprekende oorlogslandschap van ons land. Generatie na generatie leven de streekbewoners met de schaduw van Den Groote Oorlog. In 1914 zagen ze hun eigen achtertuin strijdtoneel worden van een mondiaal conflict.
De Westhoek is onmiskenbaar vervlochten met haar belangrijke historische rol tijdens de Eerste wereldoorlog. Overal verspreid herinneren duizenden graven aan deze droeve geschiedenis. Honderden sites, monumenten en begraafplaatsen hebben hier voor verschillende nationaliteiten een grote historische en symbolische betekenis.
100 jaar Groote Oorlog
Al rijdend door de Westhoek zie je een uitbundig lappendeken van polders en heuvels. Kuierend door schilderachtige straten vol tijdloze verhalen, hoor je de bonte klankkleuren van de beiaard. Dorpspleinen vleien zich onbeschaamd in de schaduw van hun toren. Maar hoe vreedzaam het nu ook is, de Groote Oorlog is hier nooit ver weg. Langs velden en wegen vind je honderden verhalen en vele sporen om nooit te vergeten. Het is een conflict dat honderd jaar geleden uitbarstte en waarvan de herdenking tot op heden levendig is gehouden. Het was de oorlog die alle oorlogen zou beëindigen.
Hier komen jaarlijks 100.000 bezoekers uit de hele wereld. Ze zoeken er de restanten van de Eerste Wereldoorlog. Op die manier is het verhaal van de oorlog zowel lokaal als universeel, zowel verleden als heden en toekomst.
Historische stadjes
Talrijke monumenten, loopgraven en begraafplaatsen houden de herinneringen levendig zoals : de Ierse Vredestoren in Mesen en de militaire begraafplaatsen of de loopgraven en de IJzertoren in Diksmuide. Toch gaat het historisch erfgoed nog veel verder terug. Denk maar aan het Romeins verleden van Wervik, het belfort en begijnhof van Diksmuide, of het middeleeuwse stadje Lo. En natuurlijk denken we ook aan Ieper, Passendale, Nieuwpoort en Ploegsteert.
Volkse spelen in nostalgische kroegen
Talrijke typische cafeetjes zorgen voor ambiance, dorpssfeer en plaatselijke spelen. Elk bierhuis in de streek, groot of klein, heeft zijn ambachtelijk gebrouwen bier. Hier degusteer je de brede waaier van streekbieren, stuk voor stuk vloeibare exclusiefjes. Restaurants, eethuisjes en smulkroegen bewijzen dat een historische belangrijke streek zelfs op culinair vlak geschiedenis schrijft.
De herdenking in de Westhoek
De Eerste Wereldoorlog of de Groote Oorlog was het eerste internationale conflict op wereldschaal. Het vond plaats van 28 juli 1914 tot 11 november 1918. Miljoenen militairen en burgers vonden hierbij de dood.
100 jaar na deze feiten zijn we er nog steeds van overtuigd dat de gebeurtenissen van '14-'18 een fundamentele invloed hebben op onze maatschappij en de slachtoffers van deze gruwelijke oorlog een waardige nagedachtenis verdienen.
Het project 100 jaar Groote Oorlog werd opgezet om deze vreselijke gebeurtenissen op een passende wijze te herdenken. Westtoer en de provincie West-Vlaanderen willen de 100ste verjaardag van de eerste WO op een stijlvolle manier herdenken. Ze willen zowel volwassenen als jongeren en kinderen bewust maken van het thema ‘nooit meer oorlog’. Deze herdenking zal onder meer gebeuren door enkele nationale herdenkingsplechtigheden met internationale uitstraling. Daarnaast zullen, op de verschillende bestuursniveaus binnen ons land, gedurende de hele periode 2014-2018, culturele, artistieke, historische en wetenschappelijke initiatieven genomen worden.
Wat kan je bezoeken in de Westhoek?
Ieper en WO I
Van oktober 1914 tot oktober 1918 bevond het slagveld zich op luttele kilometers van het centrum van Ieper. De loopgraven lagen van noord naar zuid in een boog rond Ieper. In die fameuze Ieperboog (of Ypres Salient) werden maar liefst vijf bloedige veldslagen uitgevochten. Ieper was een van de grote martelaarssteden van de Eerste Wereldoorlog. Enkele maanden na de Duitse inval in België op 4 augustus 1914 liep het front vast bij de kleine, middeleeuwse stad Ieper. De Eerste slag bij Ieper was een feit.
Op 22 april 1915 begon de Tweede Slag bij Ieper met de eerste grote gasaanval ooit. Het chloorgas versmoorde duizenden geallieerde militairen, vooral Franse troepen met heel wat Noord-Afrikanen. Het was de eerste keer in de geschiedenis dat een massavernietigingswapen werd ingezet.
Van 31 juli tot 10 november 1917 woedde de Derde Slag bij Ieper, naar zijn eindfase wel eens als Slag bij Passendale aangeduid. Het was een slachting zonder weerga. Over de zin van dit offensief wordt nog altijd gediscussieerd. In de loopgraven en in het niemandsland rond de stad sneuvelden ongeveer een half miljoen mensen tussen 1914 en 1918. Onder hen niet alleen Duitsers, Fransen, Britten en Belgen maar ook Marokkanen, Algerijnen, Tunesiërs, Senegalezen, Canadezen, Australiërs, Nieuw-Zeelanders, Zuid-Afrikanen, Chinezen, Indiërs, Jamaicanen en nog vele andere nationaliteiten.
Tijdens de vier jaar durende oorlog werd de stad in het hart van de Ieperboog letterlijk met de grond gelijkgemaakt. De laatst overgebleven inwoners werden begin mei 1915 verplicht geëvacueerd. Vanaf dan woonde er niemand in de spookstad Ieper.
Begin 1919 keerden de eerste bewoners naar hun vernietigde stad terug en begonnen schoorvoetend de wederopbouw. De eerste jaren woonden de teruggekeerde en de nieuwe Ieperlingen in houten noodwoningen. Pas vanaf 1921 kwam de wederopbouw echt op gang
De vesten werden heringericht tot een autovrije wandeldijk. Voorbij het monument kan men op de vesten mooie wandelingen maken. De zacht glooïende hellingen zijn prachtig beplant. Er heerst rust - midden in een stad.
Nog elke dag wordt zinloosheid van de oorlog en de meest tragische periode uit de geschiedenis van Ieper herdacht.
Iedere avond om 20 u stipt wordt onder de Menenpoort in Ieper de Last Post geblazen. Wij zijn er al verschillende keren naartoe geweest en ik kan je verzekeren het snijdt door merg en been! Deze ceremonie, traditioneel de laatste groet aan de gesneuvelden, wordt uitgevoerd ter ere van de soldaten van het toenmalige Britse Rijk en van de geallieerden die in WO I in de ‘Ypres Salient’ gesneuveld zijn.
De Menenpoort mag dan nog het belangrijkste monument zijn .. Er werden in de jaren 1920 meer dan honderdvijftig militaire begraafplaatsen in en om de stad aangelegd en er werden monumenten gebouwd Die monumenten en begraafplaatsen, maar ook de al dan niet getrouw heropgebouwde huizen herinneren ons aan die verschrikkelijke oorlog.
Mag ik jullie aanraden om DEZE LINK aan te klikken en daar via Youtube te luisteren naar de Last Post. Het is "aangrijpend" om te horen hoe deze ceremonie doorgaat, elke dag opnieuw, zomer en winter - bij elke weersomstandigheid - al meer dan 80 jaar. Als je het hoort, zal je begrijpen wat ik bedoel met : "door merg en been snijden!"
Ieper - Stadhuis : In Flanders Fields Museum
Aan de hand van persoonlijke getuigenissen van mannen, vrouwen, burgers en soldaten neemt het ‘In Flanders Fields museum’ je mee naar het Ieper en de Westhoek van 14-18.
