Doornik en zijn kathedraal

De kathedraal met de 5 torens

De vijf hoge torens van de Onze Lieve Vrouwekathedraal van Doornik zijn al van ver te bespeuren. Ze wordt ook wel de Notre-Dame van Doornik genoemd.

Deze kathedraal is een meesterwerk van middeleeuwse kunst. Sinds 1936 is ze erkend als geklasseerd monument en sinds 2000 opgenomen in de lijst van het werelderfgoed van UNESCO.

Deze kathedraal uit de 12de eeuw telt vijf torens waarvan slechts één met klokken is uitgerust. Vandaar dat ze in het Frans zeggen 'Cinq tour et quat' cent (sans) cloches’, na elkaar uitgesproken klinkt het alsof er 400 klokken in de torens hangen. Het straalt duidelijk de rijkdom uit van die periode en dat is ook nog te merken in de schatkamer. Het gebouw is 134 meter lang en 66 meter breed. Als de kerk geopend is moet je die zeker bezoeken voor het koor en de schatkamer. Binnen kan je nog romaanse en gotische aspecten van het gebouw herkennen.

De grootsheid van het bouwwerk, de subtiele en harmonieuze combinatie van de romaanse stijl voor het kerkschip en het transept, en de gotische stijl van het koor, maken van de kathedraal een architecturaal meesterwerk.

Zoals je ziet zijn de vijf torens en het Westelijke gedeelte Romaans, het oostelijke Gotisch. Het Romaanse gedeelte is van de 12de eeuw, het Gotische van de 13de eeuw.

Jammer genoeg kunnen wij niet echt genieten van de grootsheid en schoonheid, door de langdurende renovatiewerken (2015).

De restauratie

Momenteel ondergaat de kathedraal een lang restauratieproces na de vernielingen door een tornado in 1999. De eerste resultaten zijn al zichtbaar, zoals de vernieuwde dakbedekking van een kapel en die bestaat uit dakpannen die werden gelakt zoals in de Middeleeuwen.

Op zaterdagavond 14 augustus 1999 trok een hevige tornado over de stad. De ravage was enorm: heel wat woningen werden getroffen, het kleine park van de 'Place Crombez' voor het station was een woestenij. Ook de kathedraal bleef niet gespaard : het koor werd door elkaar geschud, de Brunin toren werd 80 cm verplaatst. Dit zorgde voor stabiliteitsproblemen voor deze kathedraal die gedeeltelijk op een rotsachtig voorgebergte is gebouwd.

Er werd beslist om stabilisatie-, beveiligings- en restauratiewerken aan te vatten. Een gigantische werf kondigde zich dus aan.

Eind 2001 werd de architect aangesteld – in 2003 werden de eerste stabilisatiewerken uitgevoerd – in 2006 diende de projectontwerper het schema in voor een volledige renovatie (van de kathedraal en de bijgebouwen), gespreid over 20 jaar.

Momenteel is archeologisch onderzoek bezig dat onder meer grondvesten uit de tijd van de Merovingers blootlegde.

Wij wandelen langs een deel van de blootgelegde opgravingswerken (waar ik jammer genoeg 'nog' niet kon fotograferen). De archeologische opgravingen wijzen op oudere bouwelementen, met als eerste een Paleochristelijke constructie uit het Gallo-Romeinse tijdperk. De archeologen hebben begraafplaatsen van 2 bisschoppen uit de 6de eeuw teruggevonden, Boudewijn I en Radbod II.

Niettegenstaande de werken aan de gang zijn, blijft 'een deel' van de kathedraal toegankelijk voor bezoek.

We gaan de kathedraal binnen langs de hoofdingang aan het plein. De voornaamste gevel heeft een portiek uit de 14de eeuw, versierd met beeldhouwkunst uit verschillende tijdperken, waaronder profeetfiguren die het resultaat zijn van de beitels van Doornikse beeldhouwers uit die 14de eeuw.

Op onderstaande foto (van vroeger) zijn de beelden nog mooi ...

nu zijn ze echt aan restauratie toe.

Het is duidelijk zichtbaar, zowel binnen als buiten de kathedraal zijn grote werken bezig. Het interieur heeft hierdoor zijn grandeur verloren want slechts een klein gedeelte is bereikbaar.

In deze kant van de kathedraal staat een 'voorlopig' altaar. Hier worden vieringen gedaan.

Iets verder kunnen we een deel van de reeds herstelde pracht zien.

In de kathedraal zijn een Romaans driebeukig schip, een schilderij van Peter Paul Rubens en een prachtige gotisch koor te bewonderen. Het meest bijzondere is echter de reliekschrijn van Nicolaas van Verdun. Dit prachtige werk behoort tot 'de zeven wonderen van België'. Daarnaast staat dit imposante bouwwerk vol met prachtige beelden, glas-in-lood ramen en andere bijzondere details.

De schatkamer

De schatkamer is een bezoek meer dan waard. Het is betalend maar je krijgt er heel veel voor in de plaats. Je krijgt heel wat waardevolle religieuze kunstschatten zoals twee grote reliekschrijnen uit de 12de en 13de eeuw, tal van voorwerpen in goudsmeedwerk, kostbaar ivoorwerk, een wandtapijt van de 14de eeuw, de kazuifel van de aartsbisschop van Canterbury (12de eeuw) en de mantel die werd gedragen door Karel V tijdens de kapittelvergadering van het Gulden Vlies in 1531

De schatkamer bevindt zich in de prachtige overwelfde zaal. Maar afsluitingen beletten voorlopig om een bezoek te brengen. Hopelijk krijgen wij ooit (misschien pas in 2026) de kans om een volledig afgewerkte kathedraal te zien!

Een maquette geeft ons een beeld van de kathedraal zoals ze er zal uitzien, na de volledige restauratie.

Aangezien de kathedraal niet volledig toegankelijk is, illustreert een expositie aangebracht op 100 meter omheining (pallisaden) rond de werf, genaamd Pallisade, expo hors des murs, de zichtbare en onzichtbare gedeelten van het gebouw.

Deze expositie probeert een antwoord te geven op de vele vragen die de bezoekers zich kunnen stellen over deze uitzonderlijke werf.

We staan terug op het plein, aan de ingang van de kathedraal.

Links staat het Bisschoppelijk paleis met een sierlijke toegangspoort. De bouw ervan gaat terug tot 1146, het jaar waarin het bisdom van Doornik werd gescheiden van dat van Noyon. Het is verbonden aan de kathedraal door een beschutte doorgang gevormd door de St. Vincent kapel.

Als we door de beschutte doorgang wandelen, komen we op een volgend plein, vlak naast de kathedraal.

Hier herinnert een standbeeld van De maagd met kind eraan dat de schilder Rogier Van der Weyden uit deze streek afkomstig was.

Wie meer wil lezen en zien kan dat via :  http://www.cathedrale-tournai.be

Volgend deel : Doornik en musea