Havana, een historisch uitstapje in de baai

Het is vandaag onze laatste dag in de hoofdstad, Havana. We beleven een historisch uitstapje, aan de andere kant van de baai.

Vier forten in Havana.

De eerste nederzettingen in de stad werden gebouwd aan het westelijke gedeelte van de Havana Baai. Het kanaal wat naar de Baai van Havana leidt is geflankeerd door vier imposante Koloniale forten welke opgetrokken zijn uit koraal-lei steen.

Twee van deze forten liggen aan de ingang van het kanaal: ten Noorden het Castillo del Morro, die nu een maritieme museum huisvest. Ten Zuiden ligt het Castillo de la Punta, die het Vestiging en Bewapening Museum huisvest en de locatie is voor de dagelijkse ceremonie waarbij het canon wordt afgevuurd.

De twee overige forten zijn gevestigd langs het kanaal: het immense Fortaleza de San Carlos de la Cabaña aan de Noord zijde, nu een museum voor keramiek. En aan de zuidkant ligt het Castillo de la Real Fuerza, hetgeen volledig werd gerestaureerd gedurende het eind van de jaren 90.

In vorig deel Havana, oude binnenstad, had ik het over de forten, gelegen aan de westkant van de baai.

Vandaag maken we een historisch uitstapje met het mooiste gezicht op de stad. Hiervoor rijden we naar de oostkant van de Baai van Havana op de Loma Cabaña, de Cabaña-heuvel.

La Cabaña

Aan deze kant van de baai van Havana bevinden zich enkele forten uit de koloniale tijd.

We bezoeken eerst het Castillo de los Tres Reyes del Morro (ook El Morro genoemd). Het fort werd gebouwd tussen 1589 en 1630 en het is van ver herkenbaar aan de vuurtoren bij de ingang van de haven. De constructie van het kasteel Tres Reyes del Morro is te danken aan de aanval op Havana door de Engelse piraat Sir Francis Drake. De koning van Spanje besloot het kasteel te plaatsen bovenop een enorme steen welke bekend stond als El Morro. Hij stuurde zijn architect Juan de Texeda, en zijn militair ingenieur Battista Antonelli, welke beide arriveerden in Havana in 1587 en direct aan de taak begonnen. Het fort beschermde de haven van Havana tegen de Caraïbische piraten en binnenvallende legers.

Tijdens het bewind van Batista tot aan de revolutie in 1959 fungeerde het gebouw als gevangenis. Maar al vóór die tijd zat de dichter en vrijheidsstrijder José Martí hier bij tijd en wijle achter slot en grendel. Terechtstellingen van opstandelingen tegen de Spaanse Kroon behoorden in de 19de eeuw tot de orde van de dag.

Maar we geloven de griezelverhalen van de reisleider niet zomaar: het water in de slotgracht was weliswaar bedoeld om vluchtpogingen te verhinderen, maar er hebben nooit haaien en krokodillen in gezwommen :)

Slechts enkele minuten lopen naar het zuiden ligt, achter grachten en dikke muren, het Fortaleza de San Carlos de la Cabaña.

Dit meest imposante fort werd gebouwd door Koning Carlos III van Spanje om Cuba te beschermen tegen de Britten (1763 – 1774). Het is erg uitgestrekt en één van de grootste forten van het Amerikaanse continent. Dit enorme complex is ongeveer 700 meter lang en bood plaats aan meer dan 5000 soldaten. Het maakt indruk met zijn beeldschoon gerestaureerde gebouwen aan met kasseien geplaveide stegen, kantelen en kanonnen.

De bouw kostte 14 miljoen Spaanse peso’s. De naamgever en geldschieter, koning Carlos III, gaf blijk van zijn gevoel voor humor toen zijn financieel adviseur om een verrekijker zou hebben gevraagd: 'Voor zoveel geld zou het fort van Madrid te zien moeten zijn'.

Tot in de jaren 50 gebruikten de dictators de vesting als kerker en executieplaats van politieke gevangenen. Vanaf 1959 gebruikte Che het fort als gevangenis voor aanhangers van oud-dictator Batista en er werden meerdere executies uitgevoerd.

Na de revolutie nam de zegevierende opstandeling, Che Guevara, er zijn intrek. Zijn hoofdkwartier werd later het Museo Memorial al Comandancia del Che.

Casa del Che en La Cabaña (huis van Che in la Cabaña)

Cañonazo

In de 18de eeuw gaf het Cañonazo het sein tot het sluiten van de negen stadspoorten en de ijzeren ketting in de baai werd opgetrokken. Deze kanonschotceremonie wordt tegenwoordig elke avond tot nieuw leven gewekt: tromgeroffel, saluerende soldaten, paardenkoetsen en enkele burchtjoffers veranderen de avond in een koloniaal schouwspel, tot er een luide knal klinkt. Hierbij aansluitend wordt salsa gedanst, op de binnenplaats van het fort.

‘s Avonds om negen uur wordt de ceremonie met kanonschoten 'Cañonazo de las nueve' gehouden (de oude traditie die het sluiten van de stadspoorten betekende).

We gaan nog iets verder naar het zuiden. Daar ligt de wijk Casablanca, waar een reusachtig marmeren Jezusbeeld naar het tegenoverliggende Havana kijkt.

Alejo Carpentier heeft nog altijd gelijk met wat hij in 1939 schreef: "Casablanca is de enige plek in Havana waar men nog  de rust kan vinden die elders uit de luidruchtigste stad ter wereld verbannen is".

Boven de stad troont het reuzegroot beeld. Van hieruit hebben we een heel mooi panoramisch zicht op de stad, de haven en de baai van Havana. Hier wordt onze groepsfoto genomen.

Bij de afdaling naar de benedenstad passeren een aantal militaire gebouwen met overjaarse kanonnen en militaire memorabilia in de voortuinen.

Er is absoluut fotoverbod! Waarom toch? Al wat we zien hoort immers thuis in een museum voor oudheidkunde?

We komen op de Avenida del Puerto, gelegen aan de smalle zee-engte van de Bahia de La Habana. Het is onze laatste avond met gans de groep. Een deel vliegt morgen terug naar België, anderen reizen naar Varadero om nog wat te genieten van strandvakantie.

Het is een gezellige bende, er worden e-mail adressen uitgewisseld en veel beloftes gemaakt.

Met nog acht personen + de gids nemen wij morgen een vlucht naar Santiago de Cuba: de 'wieg van de revolutie'.

Dank zij onze gids, wiens roots dáár liggen én de kleine groep hebben we nog prachtige dagen in het vooruitzicht !!!

Ik neem jullie mee naar de andere kant van Cuba.

Volgend deel: Op weg naar Santiago de Cuba