Diest en het begijnhof : Evenementen

Het begijnhof : deze middeleeuwse stad-in-de-stad is beschermd door de UNESCO en een pareltje van architectuur.

Met zo’n authentiek decor is het begijnhof een gedroomde locatie voor sfeervolle evenementen. Ik trek de aandacht op de bijzonderste.

De maandelijkse boekenmarkt

Hou je ervan om gezellig te kuieren op een boekenmarkt? Wel, elke 1ste zondag van de maand, kunnen boekenwurmen hun hartje ophalen is de straten van het begijnhof van Diest. Je kan er struinen langs tientallen standen met oude en historische documenten, pittoresk uitgestald tegen de eeuwenoude gevels : een droom voor iedere boekenliefhebber.

Van 9u tot 16.30u kun je rustig kuieren en zoeken tussen de tweedehandsboeken, antieke boeken, spannende romans, een interessant boek over kookkunst of heemkunde, historische prentkaarten of dat ene stripverhaal dat net nog ontbreekt.

Ter gelegenheid van de boekenbeurs wordt in het kader van Literatuur op zondag regelmatig een schrijver of dichter uit Nederland of Vlaanderen uitgenodigd voor een lezing en gesprek met het publiek.

Begijnhof-feesten

De begijnhof-feesten worden ook wel de Dag van de Diestse Cruydtcoeck genoemd. Elke 2de zondag van mei staat in het teken van Lekker Diest. Het begijnhof verandert in één grote culinaire markt met Vlaams-Brabantse streekproducten.

Ik had er nog nooit van gehoord, maar toen ik jaren geleden Rik leerde kennen, maakte ik kennis met deze Diesterse kruidkoek. Ik wist niet wat dit was .. een groene pannenkoek? Dit bleek dus dé bekende pannenkoek met boerenworm- of reinvaertkruid. Bompa, de vader van Rik, had kruidkoeken gebakken en ik kan je verzekeren .. ze smaakten er lekker.

Bompa was ‘s morgens vroeg héél jong boerenwormkruid gaan plukken langs de weg. Deze plant, ook bekend als Reinvaren, Wormkruid of Wormzaad, groeit langs akkers, bermen, langs spoorwegen, waterkanten, braakliggende grond, humeuze grond …

Het kruid is niet te koop. De Diestenaars kennen de plekjes waar zij 'hun' boerenwormkruid plukken, maar ze houden 'hun' gekende plekjes angstvallige geheim.

In Diest en omgeving is het in het voorjaar al honderden jaren een traditie om de jonge scheutjes van de rijnvaren of boerenwormkruid te plukken en te verwerken in koeken. Wat eerst als een medicijn bedoeld was, (boerenwormkruid of Tanacetum vulgare - inderdaad gebruikt als worm afdrijvend middel) werd een lekkernij voor jong en oud.

Wat is nu die beroemde Diesterse Cruydtcoeck?

‘In de lente pleeght men van de teere bladerkens van dit cruydt, sooi het erst uyt der aerden komst, en noch mals is, met eyeren koeckskens te maken…!’ Aldus verwees Rembert Dodoens, vermaarde kruidenkundige, reeds in 1550 naar een eeuwenoud volksgebruik in de streek van Diest om met Reynvaert (Boerenwormkruid) in het vroege voorjaar pannenkoeken te bakken.

http://archive.is/iqCv

De Confrerie van den Cruydtkoek wil Diest promoten als bakermat voor het bereiden van de reynvaertkoek. De Diesterse kruidkoeken met vers boerenworm- en paardebloemkruid zijn niet te versmaden. Het eten van deze koeken gaat terug op een Oudgermaanse traditie, die van over de Rijn werd meegebracht. De streek van Diest is bijzonder rijk aan dit kruid. Het recept van deze pannenkoek stamt uit een 17de eeuwse kruidenkoek.

Vooral in het voorjaar kan je de koek overal in de omgeving eten in tearooms en restaurants. De kruiden kunnen gedroogd of in de diepvries (gehakseld) het jaar rond bewaard worden. Maar neem best natuurproducten, de koeken kunnen er alleen maar beter door worden.

Voor de liefhebbers die de Diesterse kruidenkoek willen maken volgt hier het recept!

Recept Diesterse Kruidkoek

Benodigdheden :
- 500 gr zelfrijzende bloem
- 4 eidooiers
- 2 witten van ei
- 4 eetlepels suiker
- 1 liter melk
- 200 gr jonge scheuten van boerenwormkruid ( rijnvaert )
- 10 paardenbloemblaadjes
- mespuntje zout
- 1 eetlepel olie om de pan in te vetten
- siroop en bruine suiker als garnituur
Bereiding
- Was en hak boerenwormkruid en paardenbloem fijn.
- Meng bloem met suiker, zout, eidooiers, olie en melk. Zeef door.
- Klop witten van ei luchtig op en meng ze onder het deeg.
- Meng ook de kruiden onder het deeg.
- Bak grote, niet te dunne, pannenkoeken

Dien op met siroop en bruine suiker

komt uit : http://www.toerismediest.be/recept.php?ts=8&pid=&id=9&rcpt=1

Maar op de begijnhoffeesten hoort uiteraard ook het streekbier. Diest is van oudsher een bierstad en hoewel het Gildenbier er niet meer gebrouwen wordt, is het nog steeds hét bier van de stad. Daarnaast zijn het Drossaardbier en Loterbol, gebrouwen in de enige resterende huisbrouwerij, ook erg graag gedronken streekbieren.

Gildenbier is de bekendste biertelg. Dit hoge gistingsbier werd al gebrouwen in 1839 en smaakt op zijn best in stenen kruik.

Of misschien geniet je liever van een lekker kopje Diesterse koffie van koffiebranderij Stroobants.

Op de vroegere begijnhofboerderij en de bleekweide hebben dan de middeleeuwse feesten plaats.  Het is dus elk jaar één groot volksfeest!

Begijnhof bij kaarslicht

Het toeristisch jaar wordt op het begijnhof afgesloten in kaarslicht. Deze unieke gebeurtenis gaat door op de eerste zondag van september. Het is niet zomaar een kaars. Van 19u tot 23u dompelen 4500 kaarslichtjes het begijnhof onder in een feeërieke gloed en in de straten weerklinkt muziek.

afb.  http://cruysberghsharrie.blogspot.com

De contouren van elk gebouw en elk historisch detail worden belicht door kaarslicht. Daarbij zullen huisjes die op het Begijnhof een kunst- of kunstige bestemming gekregen, die avond de deuren openen. In de sprookjesachtig verlichte straten en in enkele gebouwen luisteren naar begijnen-, heiligen- en heksenverhalen en muziek.

Het hele gebruik stamt uit de tijd dat de "Pest" ook hier te lande en op het Begijnhof een moeilijk te bestrijden "monster" was. Met vuur had men ook toen al veel kunnen verdrijven en waarom zou men het niet met brandende kaarsen proberen en als het inderdaad geholpen heeft had men nog de mogelijkheid om bij kaarslicht te dansen.

afbeelding : http://mbasic.facebook.com

Ik weet het niet, maar ik dacht zo ... misschien komt hier het liedje vandaan : Zeg kwezelke wilde gij dansen …

http://www.youtube.com/watch?v=jILPkWFGwl0

Zeg, kwezelken wilde gij dansen, ik zal u geven een ei

Wel neen ik, zei dat kwezelken, van dansen ben ik vrij

'k En kan niet dansen, 'k en mag niet dansen

Dansen is onze regel niet

Begijntjes en kwezelkens dansen niet

http://www.liedjeskist.nl/liedjes_a-z/z-liedjes/zeg_kwezelken_wilde_gij_dansen.htm

Op de 'kaarslicht'avond kan men van 19 tot 20 u in de begijnhofkerk (gratis) genieten van een concert uitgevoerd door de harmonie. En van 20 tot 21u volgt Begijntjes Lief en Leed: dit bestaat uit een optreden van een Diesters koor in de kerk.

Begijnenkoek

Dat Diest een Bourgondische lekkere stad is, valt niet te betwijfelen. Naast de bekende groene kruidenpannenkoek is er ook de begijnenkoek. Dit is een echte smaaksenstatie, het is een gebak in de vorm van een gosset. In de volksmond zegt men broektès of broekzak. De heerlijke koek bevat suiker, citroen, muskaatnoot, gemberpoeder, kaneel, munt, donker loterbolbier, bloem en kokosnoot.
Het is de bedoeling dat de Begijnenkoek op feestdagen en bij speciale gelegenheden wordt gebakken.

Maar je kan die lekkernij ook proeven – elke 1ste zondag van de maand, ter gelegenheid van de boekenbeurs.

Ga daarvoor naar het Xaveriushuis, in de H. Geeststraat 11 op het Begijnhof. Dit staat beschreven in vorig deel.

Recept voor een 15-tal Begijnenkoeken
Het deeg is zacht en heeft een licht speculaassmaakje, de vulling is notenspijs gemengd met verse munt en voor het smaakcontrast wordt de koek afgewerkt met een lepel rabarber met bessenconfituur.

Benodigdheden:
- 100 g boter
- 70 g suiker
- 30 g bruine suiker
- rasp van een halve citroen
- ½ koffielepel muskaatnoot

- ½ koffielepel gemberpoeder
- ¼ koffielepel kaneelpoeder
- 1 eetlepel gehakte verse munt
- 0.5 dl Diesters donker Loterbolbier
- 1 ei
- 200 g zelfrijzende bloem
- 100 g boekweit
- snuifje zout
- ½ koffielepel bicarbonaat (maagzout) of bakpoeder
Voor de vulling:
- 1 dl water
- 1 eetlepel maïzena
- 75 g gemalen kokosnoot
- 75 g gemalen amandelen (broyage)
- 25 g honing
- 50 g suiker
- 100 g geweekte rozijnen
Voor de afwerking:
- rabarber en bessenconfituur
- bloemsuiker
Bereiding
- Bereid het deeg in de keukenrobot. Meng daarvoor de boter, de suikers, de kruiden, het zout, het bakpoeder, de citroenrasp, het bier en het ei. Voeg er op laatst de bloemsoorten bij en laat het deeg gedurende 3 uren rusten.
- Maak ondertussen de vulling. Breng daarvoor het water aan de kook en voeg er de honing en de suiker bij. Bind deze siroop met maïzena en doe er de noten en rozijnen bij. Laat afkoelen.
- Rol het deeg uit tot 2 mm en steek er ronde plakjes uit van 8 cm doormeter. Vul die met een lepel notenspijs en plooi ze dicht. Maak een inkeping in de koek en lepel er wat rabarber en bessenconfituur op.

- Bak de koek gedurende 20 minuten in een oven van 180°, laat afkoelen en bestrooi met bloemsuiker.

Naast al deze activiteiten zet ook het Kant- en textielcentrum regelmatig de deuren open. Hier zie je de vereniging voor kant- en handwerktechnieken.

In de maand mei kan je terecht voor een Internationale Antiek-, Brocante- en Curiosamarkt, die plaats heeft in de stemmige straatjes van het begijnhof.

Ben je kunstliefhebber? Spring dan eens binnen bij Esschius aan de Begijnhofpoort. Hier vind je een kunstgalerij, antiek, woninginrichting én het Centrum voor Kunst en Restauratie.

Nog enkele sfeerbeelden van de Begijnhoffeesten.

Zo zie je maar dat het begijnhof van Diest heel wat in petto heeft!

Over de stad Diest wil ik later nog vertellen, maar ik moet de tijd eens maken om zelf de foto’s te nemen. Er is zoveel moois te zien en te beleven!

afb. http://www.vlaanderenlekkerland.be

Bron : ‘Wandelen door acht eeuwen stilte en vroomheid’ met teksten van Fons Bonroy en Etienne Bergmans. Uitgegeven door het promotiecomité Begijnhof Diest, 2009.

Sommige gegevens en afb. : http://archive.is/iqCv