Doornik, stad aan de Schelde

Doornik ligt in Wallonië, daar meer bekend onder de naam Tournai. Het is een veelzijdige stad waar stijlen en perioden uit het verleden elkaar afwisselen.

Terwijl de stad nog volop gerenoveerd wordt, toont ze haar mooiste kant.

Samen met Tongeren en Aarlen is Doornik een van de oudste steden van België. De historische wortels van deze 2000 jaar oude stad reiken tot de Romeinse oudheid. De grote bloeitijd van Doornik was in de middeleeuwen, toen de lakenhandel en -industrie zorgden voor welvaart in de stad. Van dit verre verleden heeft de stad veel, zelfs prestigieuze getuigen bewaard zoals de Grote Markt, de lakenhalle en de imposante Onze-Lieve-Vrouw kathedraal. Niettegenstaande deze historische wortels heeft 'de stad van Clovis' ook aansluiting gevonden met de moderne tijd.

Doornik, de stad aan de Schelde, was strategisch vrij belangrijk en kreeg daarom ook de middeleeuwse stadsomwalling.

De Pont des Trous

Deze waterpoort over de Schelde maakte deel uit van die stadsomwalling. Wat we nu zien is een heropgebouwde poort want in de loop van haar bestaan, van de 13de eeuw tot nu werd de poort meermaals vernietigd, geheel of gedeeltelijk. De laatste keer was tijdens de Tweede Wereldoorlog, niet door de Duitsers maar door de Engelsen.

De smalle doorgangen van vroeger zijn omstreeks 1948, opnieuw opgebouwd, maar met een aanpassing zodat de grotere schepen van toen er konden doorvaren.

Een bijzonder detail zijn de platte én ronde zijdes van de torens. Kom je van het centrum, dan zie je de platte kant -- kom je van de ring, dan zie je de ronde kant.

De linker toren werd iets later gebouwd dan het rechtse exemplaar uit 1281.

De Grote Markt (Grand Place) en het Belfort

De ongewone, driehoekige vorm van de markt herinnert eraan dat hier vroeger twee Romeinse wegen samenkwamen. Het is een plaats waar altijd iets gebeurde: hier werden mensen terecht gesteld, er werd handel gedreven of belangrijke aankondigingen gedaan. Tegenwoordig is het vooral een verzamelplaats voor allerlei gezelligheid en een stukje cultuur.

In mei 1940 vernielde een Duits bombardement de volledige markt. Nadien werd die grotendeels gerestaureerd met respect voor de historische architectuur.

Aan en rondom staan historische panden die van grote invloed geweest zijn op de geschiedenis van de stad. Enkele voorbeelden zijn: de Lakenhal, het Belfort, de voormalige Tiendenschuur, het prachtige bronzen beeld van Marie-Christine de Lalaing en de Sint-Kwintenskerk.

De lakenhal

Het meest markante gebouw is de lakenhal (Halle aux Draps). Deze constructie werd in de 12de eeuw in hout opgetrokken en door een storm verwoest in 1606. De heropbouw vanaf 1610 kenmerkt zich door de verschillende stijlen (gotiek, renaissance en barok).

Enkele spitsbogen op de benedenverdieping (gotische stijl), elementen van de Renaissancestijl op de eerste verdieping en de puntgevels die barok zijn. Lakenhallen werden vroeger gebruikt als handel- en opslagplaats voor lakenstoffen. De stoffen bestonden voornamelijk uit wol die op verschillende manier werden verwerkt.

De wapperende banieren van de vroegere gilden zorgen voor een feestelijk zicht.

Het deed later dienst als gemeentelijk museum. Maar nu wordt de lakenhal gebruikt voor tentoonstellingen en speciale evenementen, bv. de kerstmarkt.

Het belfort

Het belfort dateert uit de 14de eeuw en is prachtig gerestaureerd. Zijn herkomst gaat echter ook terug tot die glorierijke 12de eeuw. Het prachtige karakteristieke bouwwerk is voor velen het symbool van de stad Doornik. Als de muren hier konden praten, dan werden er zeker zeer boeiende verhalen verteld.

Dit oudste belfort van België, wat tevens symbool staat voor de gemeentelijke vrijheden, heeft de tand des tijds heel uitstekend doorstaan. Zelfs de Eerste- en Tweede Wereldoorlog heeft er geen vat op gekregen.

Het belfort torent 72 meter boven de stad uit. De tientallen klokken geven met hun welluiddende klokkenspel de tijd aan. Wie de moed heeft om de 257 treden te beklimmen, wordt beloond met een prachtig panorama over de kathedraal, de stad Doornik en omgeving. Binnen kan je meer te weten komen over de geschiedenis van de stad.

Het standbeeld op de markt

Dit is Christine de Lalaing of Princesse d’Espinoy, dochter van graaf Karel II en vrouw van Pierre de Melun, gouverneur van Doornik. Zij heeft als een ware heldin Doornik verdedigd in 1581, terwijl haar echtgenoot op een andere locatie aan het vechten was.

Bij de heropbouw van de Lakenhal (1610) nemen de woningen deze bouwstijl over: in baksteen en steen, met een trapjesgevel of spiraalgevel, soms ook ‘Spaanse huizen genoemd.

De voormalige Tiendenschuur (Grange aux Dîmes) heeft pilasters met klassieke kapitelen, blinde rondboogjes boven de ramen en puntgevels met krullen.

Dit was vroeger de schuur waarin de Sint-Maartensabdij het graan opsloeg dat haar toekwam wegens het bezit van dîmes of tienden op allerlei gronden (een taks van 10% van de opbrengst).

Maar niet alleen op de Grote Markt, ook in de straten rondom staan we vol bewondering voor de huizen in renaissance-, barok-, romaanse- of gotische stijl.

Het is toch wel goed om stil te staan bij die verschillende gevels, waarvan sommige dateren van de 12de eeuw.

Ik sluit dit deel af met de foto’s van het station van Doornik.

Het stationsgebouw van Doornik werd gebouwd in renaissancestijl.  Dit mooie gebouw werd plechtig geopend in 1879, in aanwezigheid van koning Leopold II. Het imponeert door zijn afmetingen, met een lengte van 120 meter.

Volgend deel :  Doornik en zijn kathedraal