Verovert Gent binnenkort New York?
Verovert Gent binnenkort New York? Gent stond op de 7de plaats in de lijst van te bezoeken steden voor 2011 in de reisgids Lonely Planet.
In vorige artikelen had ik het over een mooie stad, nl. de hoofdstad van West-Vlaanderen - BRUGGE
We gaan verder op stap door België nl. naar Oost-Vlaanderen met als hoofdstad Gent. Het is voor mij de stad waar ik naar school geweest ben – waar ik zelf enkele jaren les heb gegeven – waar mijn kinderen gestudeerd hebben en op kot woonden. Het is de stad waar twee van onze kinderen nu wonen met hun gezin (in de randgemeente) en de stad waar wij ons een beetje thuis voelen.
Het is tegelijk universiteitsstad, havenstad en feeststad en het ligt op de samenvloeiing van de Schelde en de Leie. In de autovrije binnenstad hebben trams, voetgangers en fietsers het voor het zeggen.
Tijdens de jaarlijkse Gentse feesten trekken 10 dagen lang 100.000 feestvierders naar de binnenstad.
Gent wordt ook De Arteveldestad genoemd. Jacob van Artevelde, bijgenaamd de Wijze man (1290 - 1345) was een Vlaams volksleider en staatsman. Hij behoorde als lakenkoopman, makelaar en bezitter van uitgestrekte eigendommen tot de gegoede burgerij in Gent. Hij werd vooral bekend als Gents opstandelingenleider (zie verder in geschiedenis).
De bijnaam van de Gentenaren is Stroppendragers of gewoonweg de Stroppen.
Op zijn Gents klinkt het zo speciaal en grappig – probeer het maar te zeggen nl. de stroouwpedroagers.
Vanwaar die naam?
- 24/02/1500 : er wordt een nieuwe prins geboren. In 1506 verlaat de toekomstige keizer Gent, maar hij zal zijn geboortestad nooit vergeten en keert terug. Wanneer onder zijn bewind de macht van de steden aan banden wordt gelegd, verloopt dit niet zonder problemen. Vooral het rebelse Gent verzette zich heftig. Hardnekkig wordt elk verzoek om geld afgewezen en belastingontvangers worden steevast gevangen gezet. Elke poging om tot een oplossing te komen wordt door de hoogmoedige Gentenaars gedwarsboomd.
Een drastisch optreden lijkt de enige oplossing. In 1540 komt de keizer hiervoor persoonlijk naar Gent. Hij laat de leiders van de opstand terechtstellen. Tot de verwoesting van zijn geboortestad kan hij echter niet beslissen. Hij beperkt de straf tot het slopen van de stadsmuren en het oprichten van een dwangburcht.
Toch wil hij de fiere Gentenaren een lesje leren. Hij verplicht de notabelen in het openbaar vergiffenis te vragen en laat hen blootsvoets, gehuld in een wit boetekleed en met een strop (touw) om de hals door de stad te lopen.
Deze publieke vernedering bezorgde de Gentenaars de bijnaam stroppendragers. Wat eens een vernederende scheldnaam was, wordt door de huidige Gentenaars echter met fierheid (of herwonnen hoogmoed) gedragen.
Tijdens de jaarlijkse Gentse Feesten ziet men vele Gentenaars met een zwart-witte strop rond hun hals.
Een beetje geschiedenis :
Bodemvondsten tonen aan dat Gent in de voorhistorische en Romeins tijd al bewoond was. Omstreeks 630 kwam de Heilige Sint-Amandus uit Aquitanië hier het Christendom verkondigen. Hij stichtte de Sint-Pietersabdij op het hoogste punt van Gent en de abdij Ganda (later de Sint-Baafsabdij genoemd)
De abdijen werden geplunderd en vernield door de Noormannen in 851 en 879-883.
In de 10de eeuw werden ze heropgebouwd. De Graven van Vlaanderen bouwden een versterking op de plaats waar zich nu het Gravensteen bevindt.
In de 12de eeuw verwierf Gent beperkt zelfbestuur en kreeg het van Graaf Filips van den Elzas stadsrechten! Gent was toen al een wolcentrum en had het graanstapelrecht. Hierdoor kwam de haven in de binnenstad – later werd die belangrijk toen die via Damme met de Noordzee verbonden werd.
In 1300-1350 telde Gent bijna 60.000 inwoners en het was, na Parijs, de grootste stad van Europa, ten Noorden van de Alpen.
Bij het begin van de 14e eeuw beleefde Gent een hoge economische bloei, die echter door de 100-jarige oorlog bedreigd werd! Onder impuls van Jacob Van Artevelde koos Gent de zijde van Engeland, de voornaamste leverancier van wol. In de rivaliteit tussen de Gentse ambachten werd Jacob Van Artevelde in 1345 vermoord. Gent bleef vechten voor zijn vrijheid en voorrechten.
In 1500 werd Karel V geboren (zie hierboven het verhaal van de stroppendragers) en in 1547 begon men met het graven van de Sassevaart, een nieuwe verbinding via de Westerschelde met de Noordzee.
De Beeldenstorm in 1566 en 1578 was rampzalig voor Gent. Van 1577 – 1584 bestuurden de Calvinisten Gent als een republiek. Na het herstel van het katholicisme weken veel Gentenaars uit naar de Noordelijke Nederlanden. Gent viel terug op 30.000 inwoners. De Westerschelde werd geblokkeerd – het kanaal van Gent naar Brugge werd gegraven.
In de 18de eeuw telde de stad weer 52.000 inwoners en er vestigden zich tal van nieuwe bedrijven. Toen Lieven Bauwens de onderdelen van een mechanische spinmolen uit Engeland oversmokkelde, was Gents opgang niet meer te stuiten. Textielfabrieken maakten van Gent het 'Manchester' van het vasteland.
In 1818 werd de universiteit gesticht en het kanaal Gent-Terneuzen werd gegraven. Dit werd een waardevolle verbinding via de Westerschelde met de Noordzee. De haven ontwikkelde zich in het noorden van de stad en stimuleerde op haar beurt de industrie.
In 1917 werd de eentalige Franse universiteit vernederlandst. In 1930 werd ze definitief Nederlands.
In 1930 zwakte de textielsector af maar andere takken kwamen in de plaats – onder meer metaal en scheikunde. Misschien al gehoord van het hoogovenbedrijf Sidmar, dat zich vestigde in de kanaalzone?
In 1977 fusioneerde Gent met zijn randgemeenten.
Genoeg geschiedenis nu … we gaan Gent bezoeken! Geen enkele stad in België telt zoveel beschermde monumenten als Gent. Het fiere Gent biedt zijn bezoekers een brede waaier aan bezienswaardigheden.
1. Het Sint-Baafsplein met de Sint-Baafskathedraal
Het Sint-Baafsplein is verkeersarm. Er staan veel terrasjes - het is er gezellig kuieren en bij zomerweer eventjes verpozen aan de fontein of … in een koets stappen en een ritje door Gent maken.
Op het plein valt meteen de statige en bekende Sint-Baafskathedraal op. Tijdens de zomermaanden is de toren toegankelijk, men heeft er een weids uitzicht op de stad. Maar de kathedraal wordt vooral bezocht vanwege de retabel van Het Lam Gods (een meesterwerk van Jan van Eyck). Er zijn uiteraard nog veel meer kunstwerken en meubilair te bezichtigen in de kathedraal.
Op het Sint-Baafsplein staat de eerste Vlaamse schouwburg, opgericht in 1847. De KNS (koninklijke Nederlandse schouwburg) werd in 1899 in gebruik genomen.
Het is een mooi gebouw - de gevel is versierd met 4 bronzen wapenboden of herauten die de blazoenen van de 4 belangrijkste rederijkersmaatschappijen van Gent dragen.
Het NTG, het Nederlands Theater Gent werd 35 jaar geleden opgericht. Het NTG profileert zich als internationaal producerend stadstheater dat midden in de samenleving staat. Op het balkon is het leuk 'terrassen'. Vanop deze plaats heb je een mooi zicht op de Gentse torens. Naast drankjes, staan hier ook lekkere gerechten op de kaart. Tegenover de KNS staat, te midden van een waterpartij, een monument ter ere van Jan-Frans Willems. De huizen aan de kant van de schouwburg dateren van die periode (1847 – 1899).
En wie dacht dat alleen in Brugge lekkere Belgische chocolade te vinden is, heeft het verkeerd voor.
Hier in Gent zijn er ook bekende zaken zoals bv. Chocolatier Van Hoorebeke. Hier koop je de betere pralines van Gent.
2. Belfort en Lakenhalle
Het belfort is een publiekstrekker. Ik denk dat dit gebouw al op héél veel foto’s vereeuwigd werd. De toren is 91 m hoog – op de top prijkt een vergulde koperen draak, die dienst doet als windwijzer.
Het belfort bezit een mooie verzameling beiaardklokken (53 stuks, waarvan de grootste, Klokke Roeland, 6050 kg weegt). Vroeger gaven de klokken het begin en het einde van de werkdag aan – ze luidden ook bij feesten, storm, brand of gevaar. Nu vergasten ze om het kwartier de stad, de bewoners en toeristen met een mooie melodie.
De Lakenhalle werd tegen het belfort aangebouwd. Vroeger werd hier het laken gekeurd en verhandeld. De crypte diende vroeger als stadsgevangenis. Nu is de dienst voor toerisme er gevestigd.
3. Het stadhuis
De meeste middeleeuwse stadhuizen hebben een marktplein. Vandaar dat veel mensen denken dat het plein tussen Belfort en St. Niklaaskerk de 'grote markt' van Gent is. Het centrale gedeelte van het stadhuis dateert uit de 15de eeuw. Daarrond staan uiteenlopende toevoegingen uit de volgende eeuwen in diverse bouwstijlen. De oudste vleugel is nog in laat-gotische stijl – later kwam een deel erbij in renaissance stijl.
De gevelnissen bevatten de beelden van de graven van Vlaanderen. De versiering van dit gedeelte is rijkelijk met visblaasmotieven, accolade- en gordijnbogen, maaswerk en beelden en heeft op de hoek de basis voor een hoektorentje.
Het stadhuis heeft heel veel mooie zalen. Onze dochter is getrouwd in Gent en ik kan je verzekeren dat het stadhuis een prachtig interieur heeft!
4. Vrijdagmarkt
Al eeuwen lang is de vrijdagmarkt een belangrijke ontmoeting- en verzamelplaats. Er werd gevochten, gefeest, verhandeld, betoogd …
Hier speelde zich vroeg een groot deel van het openbaar leven af. De terechtstellingen door de stad uitgesproken, werden hier uitgevoerd. Net als eeuwen geleden is er een markt op vrijdag. Van op zijn hoge positie lijkt Jacob Van Artevelde de Gentenaars aan te sporen om hun trots niet te verliezen.
Een andere bezienswaardigheid aan de zijkant van het plein is de Dulle Griet. Dit 15-de eeuwse 5,25m lange kanon weegt 16.400 kg en werd naar Gent gehaald om de stad te verdedigen tegen de Spaanse bezetter. Het schoot stenen kogels af van 340 kg en het draagt de wapens van Bourgondië.
5. Gravensteen
De huidige burcht dateert van 1180. Tot in het midden van de 15de eeuw verbleven de graven van Vlaanderen hier regelmatig. De vestingmuren, voorzien van uitkijktorens, werpgaten en kantelen, weerspiegelen zich in het water van de Lieve.
Trek eventjes tijd uit voor een bezoek. Het loont de moeite en ontdek er de kamers van de Graaf en Gravin, de gerechtszaal, de feestzaal, de ondergronds gevangenis, de folterkelder, de wapenverzameling en het museum voor Gerechtsvoorwerpen met dwang- en foltertuigen. Als je de Donjon beklimt heb je een prachtig uitzicht op Gent en omgeving.
6. Groentenmarkt
Links staat het Groot Vleeshuis. Hier werd van de 13e tot eind 19e eeuw vlees verkocht. Eerst was dit een houten constructie, later een stenen gebouw. Vlees mocht in die periode om hygiënische redenen alleen verkocht worden op daarvoor voorzien plaatsen.
Het gebouw is heel mooi met zijn trapgevels en het heeft een indrukwekkend eikenhouten dakgebinte. Tegen het huis aan leunen de 16de eeuwse penshuisjes, waarin vroeger slachtafval (ingewanden) aan de minderbedeelden verkocht werd.
Tegen de muur van het vleeshuis bevinden zich de leuningen en ringen van de schandpaal op de hoek staat het Galgenhuisje, waar ooit galg en schandpaal hebben gestaan.
Op zaterdag, zon en feestdagen – van april tot eind september - is hier op de groentemarkt een markt van ambachtelijke producten.
7. Het patershol
Deze oude middeleeuwse wijk is een van de oudste en gezelligste wijken van Gent. Het heeft over 4,5 ha zijn oorspronkelijk stratenpatroon bewaard. Behalve kleine woningen van ambachtslieden staan hier ook statige herenhuizen, twee middeleeuwse kloosters en een godshuis.
Het Patershol evolueerde van middeleeuws ambachtelijk en religieus tot chique woonwijk voor de talrijke magistraten, die aan de rechtbanken in het Gravensteen verbonden waren.
In de 19de eeuw werd het patershol een samenscholingswijk van gepeupel. Het gerucht deed de ronde : wie zich in één van de 13 straatjes waagde, kwam er niet zonder kleerscheuren vanaf. Nu is het gekend als een heel interessante buurt – vele huizen zijn gerestaureerd en wie lekker en gezellig wil eten kan hier zeker terecht.
8. Rabot
Op het einde van de 15de eeuw bouwden de Gentenaars een versterkte waterpoort met een sluis op de plaats waar het kanaal (tussen Gent en Damme) de stadsgracht kruiste. Dit historische gebouw staat inmiddels bekend als Rabot – een woord dat waarschijnlijk afgeleid is van het Franse rabattre (betekent, het neerlaten van de sluisbalken).
9. Het Gerechtshof
Het justitiepaleis van vroeger werd gebouwd rond 1850 en het is tot voor een paar jaar het gerechtsgebouw van Gent geweest. Dit imposant gebouw is gelegen aan de samenvloeiing van de Leie en de Ketelvaart. De voorgevel van het gebouw wordt geaccentueerd door een fronton op Korinthische zuilen. In 1961 werd dit fronton gedecoreerd met een fries met 11 bronzen beelden. Vrouwe Justitia staat centraal, ze is omringd door rechtsgeleerden, betichten en veroordeelden.
(foto links)
(foto rechts)
Vanaf 2007 werden alle diensten verhuisd naar het nieuwe gerechtshof. Dit gebouw ziet er helemaal anders uit. Het is heel modern opgevat en staat niet in het centrum van de stad.
10. Korenmarkt
Zoals de naam het aangeeft werd vroeger op de Korenmarkt, het graan verhandeld. Het plein is omgeven door verschillende historische gebouwen en is een belangrijk toeristisch plein met cafés en terrasjes, in het historisch centrum van de stad.
Een bijzondere aandacht misschien voor het Borluutsteen, een Romaans herenhuis met trapgevel zou dateren van ca. 1175. Het pand was de woonst van Jan Borluut (ca. 1250-1306), een Gents patriciër.uit een belangrijke familie van wolhandelaars. Tegen de gevel bevindt zich het wapenschild van de familie, met drie lopende herten. De gevels, bedaking, resterende balken, dakspant en bouwsporen in de buitenwanden werden in 2009 beschermd.
Op het plein trekt ook het oude postgebouw ( 1898-1909) de aandacht.
De gevels zijn versierd met wapenschilden en beelden. Naast beelden die België, Vlaanderen en Wallonië voorstellen, zijn er beelden die de 9 provincies voorstellen en zijn er beelden van 23 toenmalige, Europese staatshoofden. Het gebouw heeft 2 achthoekige torens met stenen torenspitsen, en een toren met een vierkant grondplan die een uurwerk draagt.
Op de korenmarkt vinden er frequent verschillende activiteiten plaats. Vooral bij de Gentse feesten is het hier een drukte van jewelste. Het is een plein waar toeristen verpozen en wandelen – de terrassen blijven een belangrijk onderdeel van het plein.
In volgend deel lees je meer over bekende musea, Gentse feesten, bieren, lekker eten, Gentse specialiteiten en ... gezellige plekjes!
