Caïro en het Egyptisch museum (deel 1)

We hebben deze morgen vroeg ontbeten en rijden naar het Egyptisch Museum, meteen ook een hoogtepunt van onze reis.

De stad telt zo'n 14 miljoen inwoners maar het officieuze inwonersaantal van Caïro ligt veel hoger door het hoge aantal illegale immigranten in de stad. Er wordt geschat op ongeveer 20 miljoen in totaal. Het is dan ook begrijpelijk dat we opnieuw door de verkeerschaos moeten rijden. Maar het museum is zeer de moeite waard. We lopen er meer dan 2 uur rond en dat is eigenlijk bijlange niet genoeg om de vele schatten van het oude Egypte te zien.

Het Egyptisch Museum heeft de fraaiste collectie Egyptische oudheden ter wereld. Vandaar dat ik dit bezoek in 3 delen zal plaatsen.

Dit museum ligt in het centrum van Caïro aan het Midan Tahrir (Tahrir-plein). Het plein stond de afgelopen jaren centraal in heel wat protesten en demonstraties zoals bv. de revolutie tegen het regime van president Moebarak in 2011. Er waren toen zo’n 15.000 protestanten.

In 2012 waren op het plein opnieuw rellen tegen president Morsi. Al sinds 2010 kwam het plein regelmatig in het nieuws vanwege aanrandingen en verkrachtingen die hier plaats vonden.

Afb. en tekst uit de krant 'De morgen' van 18/02/2011 - in de rechtse bovenhoek staat het rode gebouw, het Egyptisch museum.

"Een miljoen mensen namen op het Tahrirplein deel aan het vrijdaggebed. De met vlaggen zwaaiende burgers verzamelden in Caïro om te vieren dat president Hosni Mubarak een week geleden aftrad. Het plein in het centrum van de Egyptische hoofdstad was dagenlang het centrum van het protest tegen Mubarak."

Het is razend druk op het plein. Foto’s nemen en filmen is uit den boze. We kunnen alleen een foto van het museum nemen vanuit een rijdende auto (stoppen kan niet in zo'n chaos van toeterende auto's). Het wordt, jammer genoeg, ook onze enige foto van dit bezoek. Tari raadt ons aan om fototoestel en camera in de auto te laten, want binnen mag niets gefotografeerd worden. Er worden af en toe bezoekers gefouilleerd – en als ze ons ermee zien binnengaan of iets vermoeden, moeten we het toch afgeven, ter bewaring! Er mag ook niemand binnen met een grote tas.

Het is pas 9.15u en er zijn al veel toeristen. We staan voor een indrukwekkend, roodstenen gebouw met een klassieke architectuur. Ervoor is een prachtig park met oude Egyptische beelden en een vijver met de emblematische planten van de farao’s. De lotus en de papyrus, begroeten de bezoeker bij de ingang  van deze unieke collectie oude Egyptische kunst.

Iedereen moet door de strenge controlepost. Het is net of we door de douane in de luchthaven moeten, we worden gescand op verdachte metalen. Overal in Cairo staan op diverse hoeken politieagenten te posten, maar bij het museum is dit nog extra.

Een bezoek aan het Egyptisch museum is voor elke bezoeker van Egypte een ‘absolute must’. Het is een fabuleuze schatkamer met meer dan 120.000 voorwerpen! Dit betekent dat men onmogelijk alles in één keer kan zien. We zouden zelfs met één week niet genoeg hebben.

Tari geeft ons een plannetje en legt uit hoe de indeling van het museum eruit ziet. Zij leidt ons in chronologische volgorde langs veel hoogtepunten en de belangrijkste kunstwerken. Ze vertelt verhalen over de beelden en voorwerpen die in het museum te vinden zijn. Inmiddels weten we alles over de farao’s én alle goden die ze in die tijd hadden.

Ze wijst ons op het duurste voorwerp uit de collectie : een onooglijk klein bewerkt stukje steen (de steen van Rosetta) en vertelt hij over de vele gewapende wachters die elke avond na sluitingstijd het museum inkomen om alle zalen te bewaken.

Voor de mummiezaal moet apart betaald worden. Er is een extra ticket nodig maar het loont de moeite om oog in oog te staan met enkele beroemde farao’s, zoals Thoetmosis II, Set I en de prachtige Ramses II.  Tari had ons vooraf al heel wat verteld over de mummificatie. (hierover meer in deel 3 van het museum)

Na de uitleg en rondleiding krijgen we voldoende tijd om nog een kijkje te nemen bij de zalen of schatten die ons interesseren.

Maar vijftig eeuwen schoonheid zijn niet in enkele uren te verwerken!

Ik probeer voor jullie zo goed mogelijk een paar bezienswaardigheden in het daglicht te plaatsen. Jammer genoeg moet het zonder zelfgemaakte foto’s. Ik heb wel kaarten gekocht van bezienswaardigheden in het museum en ik maakte daar foto’s van. Daarnaast ben ik op google gaan zoeken om toch een idee te geven van ‘wat’ er in het museum te zien is.

Het museum is chronologisch geordend in tientallen zalen. De twee onderstaande foto's zijn genomen bij het binnenkomen, in de centrale gang (hal) van het museum.

Kolossale beelden van Amenhotep III en zijn vrouw Tyi.

De benedenverdieping is ingedeeld in 14 kamers aan weerszijden van de centrale gang. We zien de prachtige overblijfselen uit het begin van de Oude Tijd (zo’n 3000 jaar voor Christus) tot de Late Tijd waar de Grieks-Romeinse kunst een belangrijke invloed had.

We vallen van de ene bewondering in de andere als we wandelen doorheen een volledige beschaving : Egyptische beeldhouwkunst, sieraden, gouden tronen, houten kisten, bas-reliëfs, sarcofagen waarin de gemummificeerde doden werden begraven, begrafenisvoorwerpen o.a. zijn er tal van vitrines met daarin spullen en sieraden die de doden op hun reis begeleidden.

Beeld van Thoetmoses III

Links en rechts staan veel sarcofagen

De sarcofaag van Khonsu, een zoon van Sennedjem  (Windows Live Photo Gallery)

In de grote hal bevindt zich een kopie van de steen van Rosetta, de belangrijkste bron voor de ontcijfering van het oude schrift (hiërogliefen) in 1822. De steen bestaat uit 3 verschillende schriften (hiërogliefen, hieratieken en Oud-Grieks) en dateert uit de Griekse tijd (196 v.Chr.). De Rosetta-steen is het enige stuk in het museum dat een kopie is. De echte steen bevindt zich in het Brits museum in Londen. Hij werd door de Fransman Jean-François Champollion ontcijfert.

Links : een levensgroot beeld, uit zandsteen gemaakt. Dit is een zittend beeld van koning Djoser, de bouwer van de eerste trappenpiramide in Sakkara (2600 v. Chr.). Het beeld stond in een kleine kamer aan de achterkant van zijn piramide.

Rechts : een zittend beeld van Chefren (Khafra), de bouwer van de  tweede piramide in Gizeh. Dit beeld is gemaakt uit hardsteen dioriet en werd ontdekt in 1860 in de daktempel van zijn piramide.

Het ivoren beeldje van Khufu (Cheops) , de bouwer van de grote piramide van Gizeh. Dit beeldje is het enige wat van Cheops werd gevonden!

De Triade van Mycerinos.

Mykerinos (of Mycerinus) is de zoon van Chefren en de kleinzoon van Cheops. Deze triade, gemaakt van grijze leisteen, stelt de bouwer van de 3de piramide voor. Hij draagt de kroon van opper-Egypte en wordt geflankeerd door de godin Hathor (links) en de godin van de 17de provincie (rechts). Oorspronkelijk stonden er in zijn daltempel 42 triades, wat overeenkomt met het aantal provincies in Opper- en Neder-Egypte.

Bijna alle staande beelden hebben het linkerbeen iets naar voren gericht. Er wordt verteld dat dit zou betekenen dat het beeld vervaardigd werd tijdens de ambtstermijn.

Het 'schminkpalet van de farao Namer' - 1ste dynastie (3200 v. Ch.)

Het palet toont het eerste probeersel van het geschreven woord en beeldt de overwinning van koning Menes tegen de mensen van Neder-Egypte uit.

De naam van de farao staat er in hiërogliefen op geschreven, en ook enkele andere tekens lijken letters te kunnen zijn. Bovendien symboliseert het schinkpalet de vereniging van Boven- en Neder-Egypte: er staat een koning afgebeeld die op de ene kant van het palet een witte kroon draagt, en op de andere kant een rode. In het midden staan twee dieren, wiens nekken elkaar kruisen. Daartussen zou de schmink moeten gegoten worden.

Een beeld van de dwerg Seneb en zijn gezin, 6de dynastie ( 2347 tot 2216 v.Ch.)

Dit is het prachtige beeld uit 2620 v.Ch. - een beeld van priester Rahotep en zijn vrouw Nefret (betekent schoonheid). De twee beelden zijn uit kalksteen gemaakt en beschilderd met mooie kleuren. Daar de vrouw thuiswerkt is ze lichtgekleurd, haar man is donkergekleurd omdat hij in de zon moet werken.

Dit is de schrijver (Scriba) - 2375 v. Ch.

Tari vertelt dat dit één van de mooiste, realistische beelden is van het museum is. De armen zijn namelijk los van het lichaam afgebeeld. Bij de andere beelden werden de armen meestal aan het lichaam vastgemaakt. Ook dit beeld is van klaksteen gemaakt en beschilderd. De ogen zijn van kristal. De schrijver geeft een aandachtige indruk. Hij heeft ene papyrusrol op zijn schoot. Zijn ogen zijn gericht op de farao die hem dicteert. het beeld werd in 1893 gevonden in Sakkara.

Het roze granieten beeld van Hatsjepsoet met twee bolvormige wijnoffervazen.

 Hatsjepsoet                                           foto rechts : Hatsjepsoet als een sfinx

De bekende en begeerde 'scarabee'. De letterlijke betekenis van scarabee is 'tot leven komen'. De twee helften van de scarabee vertegenwoordigen onze linker- en rechterhersenhelft. De linker heeft te maken met het denken, de rechter met het gevoel. Wanneer we deze twee helften goed hebben ontwikkeld en ze in balans zijn, handelen we vanuit onszelf en onze eigen kracht.

Net als het 'boze oog' uit Turkije, een gelukspoppetje uit China, de dromenvanger uit Noord-Amerika of hoefijzer/klavertje-vier uit Europa kopen toeristen de scrabee als geluksbrenger.

Volgens wikipedia : 

De scarabee werd in de Egyptische mythologie als een heilig dier beschouwd. De Egyptenaren dachten dat de kevers spontaan uit mestballen ontstonden, omdat men toen nog niet wist dat de kever eieren legt in de mest en dat de larve in de mestbal verpopt en uitkomt. In hiërogliefen staat de afbeelding van een scarabee voor de drie medeklinkers xpr, wat door egyptologen wordt vertaald als "ontstaan", "scheppen" of "transformeren". De scarabee was verbonden met de god Chepri, van wie de naam uit dezelfde medeklinkers bestaat. Chepri was de god van de opgaande zon, die als het ware iedere dag een nieuwe zon schiep. De mestballen, die door de kevers worden gemaakt en voortgerold, werden, vanwege de ronde vorm, ook in verband gebracht met de zon, en hierdoor met Chepri.

In Egypte en in gebieden die onder Egyptische invloedssfeer stonden (zoals Kanaän) zijn bij archeologische opgravingen veel afbeeldingen en andere artefacten die scarabeeën voorstellen teruggevonden.

Ik zou hier nog heel lang kunnen doorgaan, want er is zoveel moois te zien. Ik plaats nog enkele afbeeldingen en dan gaan we naar volgend deel ..

links : de bierbrouwerster  - rechts de burgemeester van het dorpje Ka-Aber (let op zijn bolle buikje)

Rechts : een kalkstenen beeld van de ketterkoning Echnaton

bordspelen - het 'tjaoe-spel'

de valkgod 'Horus'

Het Egyptisch leger

koninklijke sandalen

En er is nog zoveel meer ....

In volgend deel gaan we naar de eerste verdieping. Tari besteedt de meeste tijd aan deze verdieping waar de schatten van Toetanchamon te bezichtigen zijn. Net zoals men in het Rijksmuseum de Nachtwacht bezoekt, zo moet men hier de prachtige Toetanchamon-collectie gezien hebben. Als je weet dat het Egyptisch Museum 120.000 voorwerpen bevat en daarvan er bijn 4000 alleen al afkomstig zijn uit het graf van Toetanchamon, dan is het logisch dat dit een absoluut hoogtepunt is dat we niet mogen missen!

Hier staat alles in het teken van de meest populaire farao met als topstuk natuurlijk het wereld beroemde dodenmasker.

Volgend deel : Caïro en de schatten van Toetanchamon

Op twee foto's na, werden alle andere foto's genomen via google