Alhambra, hét kroonjuweel van Granada

Het Alhambra, dit wordt een van de hoogtepunten van onze reis.

Het Alhambra of ‘qalat-al-hamra’ (Arabisch voor ‘Rode paleis’) is wereldwijd bekend als een van de mooiste Moorse paleizen die nog bestaan.

Het Alhambra beschrijven zonder een woordje geschiedkundige uitleg is niet volledig (zie vorige deel). Het was oorspronkelijk een militair fort dat vanaf de 11de eeuw gebouwd werd op een heuvel, 200m boven Granada en beschermd wordt door bergen en bossen. De koningen van het Moorse Rijk bouwden het Alcazaba, met enorme vestingmuren en indrukwekkende torens van waaruit ze de hele omgeving konden aanschouwen. Vanwege de ligging werd het vanaf de 13de eeuw de residentie van de heersers. Tijdens de dynastie van de Nasriden werd het Alhambra uitgebreid met de Palacios Nazaríes, de grootste trekpleister van het complex.

Toen in 1492, de katholieke koningen, Ferdinand en Isabella, na een jarenlange strijd Granada op de Moren veroverden, werd het Alhambra als een belangrijke buit gezien. Hun kleinzoon Carlos V gaf in 1526 opdracht om het Alhambra christelijker te maken en daarvoor een deel van het Moorse bouwwerk te laten slopen. Gelukkig hield zijn vrouw hem tegen en bleef het grootste Moorse bouwwerk in Europa én het belangrijkste overblijfsel van Andalusië, de Arabische overheersing in Spanje, bijna volledig intact.

Gedurende de 14de en 15de eeuw zijn de paleizen en gebouwen verder uitgebreid met het Palacio Carlos V. Het zomerpaleis van de Moorse koningen, beroemd om zijn tuinen, vijvers en fonteinen is nu de Generalife.

Je merkt het al: dit wordt een bezoek waar we veel tijd voor nemen. Het Alhambra is een geheel met vijf belangrijke bezienswaardigheden:

• Het oudste deel: Alcazaba (fort en torens als verdedigingswerk)
• Palacios Nazaríes (Nasridische paleizen): met de prachtige architectuur en decoratie die kenmerkend was voor de Arabieren.
• Het Generalife: zomerpaleis van de Moorse koningen, beroemd om zijn tuinen, vijvers en fonteinen.
• Palacio Carlos V (paleis Karel V): Christelijk paleis

We gaan binnen via de Puerta de la Justicia .. en komen op een plein met mooie tuin ..

We wandelen verder door een lange laan met cypressen ...

en zien het allereerste gebouw dat hier werd gebouwd, het Alcazaba (foto hieronder) ..

We gaan door een volgende poort en komen op een plein van waaruit we de verschillende gebouwen kunnen bezoeken.

De verschillende gebouwengroepen kunnen met één en hetzelfde toegangsticket bezocht worden (wel op dezelfde dag). Het ticket wordt bij elk van de bezienswaardigheden afgestempeld.

Wat praktische informatie:

Onze tickets hebben we al een paar maanden vooraf online besteld. We willen zeker geen risico nemen dat we er niet in mogen want het aantal bezoekers per dag is gelimiteerd tot 6600. Aan de kassa's zelf worden per dag maar een beperkt aantal kaarten ter beschikking gesteld. Er wordt héél duidelijk op gewezen dat bezoekers op het afgesproken uur aan de ingang van de Palacios Nazariés moeten zijn. Na maximum 30 min. speling gaat de deur onherroepelijk dicht. Eenmaal binnen mag je er lang vertoeven zo lang als je dat zelf wenst. Er zijn tickets voor de voormiddag (8.30u tot 12u) en namiddag (14 – 20u). Voor de prijs van 13 euro per persoon kan je alles bezoeken. Voor toegangskaarten waarbij je enkel het Alcazaba en Generalife wil bezoeken, betaal je 7 euro (maar dan heb je het mooiste gemist, vind ik). Wie de schoonheid van de Nasridische paleizen en het Generalife wil bewonderen als de duisternis is ingevallen, kan dat tijdens het avondbezoek van 22u tot 23u30.

Gelukkig hoeven we niet aan te schuiven in een lange rij.

Het is snikheet, met onze afgedrukte bevestigingsmail en de daardoor verkregen tickets, geraken we vlot binnen.

De Palacios Nazaríes (Nasridenpaleizen) vormen het unieke hart en zijn de topattractie van het Alhambra. Deze plek moet je absoluut gezien hebben.

De paleizen die met elkaar in verbinding staan, lijken van buitenaf slechts een robuust bouwwerk. Maar bij het binnenkomen, worden we overdonderd door mooie, marmeren zuilen, opgemaakte plafonds met fijn houtsnijwerk, de azulejos, de bewerkte plafonds en de typische Moorse vormen.

Gewapend met onze reisgids, af en toe een stukje uitleg lezend, doorlopen we het geheel en het is werkelijk PRACHTIG.

De drie paleizen (Mexuar, Comares en Leones) zijn opgetrokken rond drie patio’s (binnenhoven):

- de patio del Cuarto Dorado (Gouden Salon)

- de patio de los Arrayanes (Mirtenhof)

- de patio de Los Leones (Leeuwenhof).

1. Mexuar

In deze in1365 voltooide raadkamer luisterde de sultan hier naar de verzoeken van zijn onderdanen en vergaderde hij met zijn ministers. Dit was de belangrijkste ruimte van het paleis. Ze diende zowel als audiëntiezaal, als rechtszaal en raadzaal. De azulejo’s (keramieken tegels) bekronen de muren en vier zuilen dragen een met stucwerk verfraaide lijst.

Dan komen we in de patio del Cuarto Dorado.

De schitterende zuidmuur is een prachtig voorbeeld van Nasriden-kunst. De gevel is ook hier versierd met azulejo’s, een brede rand van tegels rond beide deuren, mooie friezen met mozárabes, prachtig houtsnijwerk en een brede rand van tegels rond beide deuren en vijf sierlijke vensters.

In de Cuarto Dorado is een prachtig houten, goudkleurig plafond dat aan deze salon zijn naam gegeven heeft.

2. Comares

Dit was het paleis van de sultan. Het werd gebouwd rondom de patio de los Arrayanes en in de mirador de Daraxa verbleef zijn harem.

Deze rechthoekige patio heeft een langwerpig, smal waterbassin. De Torre de Comares wordt weerspiegeld in een haast eindeloze herhaling.

 Detailfoto's van het prachtige stucwerk en de decoratie

De zuilengangen leiden naar de Sala de la Barca, met zijn mooie koepel.

En het volgende vertrek is de vierkante Salón de Comares of  de los Embajadores (Ambassaseurszaal), die vroeger dienst deed als troonzaal. De rijke decoratie is verbluffend en bestaat onder meer uit schitterende panelen met azulejo’s, fragiel stucwerk met geometrische en plantenmotieven en randen met religieuze en dichterlijke inscripties.

Het plafond van de troonzaal (1334-1354) bestaat uit meer dan 8000 stukjes veelkleurig cederhout en symboliseert de zeven hemelen uit de Koran.

We komen voorbij veel mooie deuren en decoraties

3. Palacio en patio de los Leones (het Leeuwenhof)

De bouw van deze patio begon in 1377, onder Mohammed V. De patio de los Leones vertolkt zo’n beetje dezelfde functie als de Mona Lisa voor het Louvre, of de David van Michelangelo voor Firenze.

In het midden van de patio staat een unieke structuur, een fontein die rust op twaalf marmeren, waterspuwende leeuwen. Ze bevinden zich op de kruising van 4 kanaaltjes. Dit stelt de bron en de 4 rivieren in het paradijs voor

De patio wordt omringd door arcaden en 124 prachtige, marmeren zuilen die een bos van palmbomen symboliseren.

Er wordt gezegd ‘Wie de leeuwenfontein niet heeft gezien en aan alle mogelijke kanten fotografeerde, heeft het paleizencomplex niet grondig genoeg bezocht.

Mmm, niet helemaal waar. Wij hadden vooraf mooie documentatie gezien, gelezen en gehoord van de Patio de los Leones’. We zijn dan ook gewapend met fototoestel én camera maar als we deze patio binnenkomen is het een GROTE ONTGOOCHELING. Geen marmeren leeuwen te zien, weg fontein, de patio is een bouwwerf, alles wordt gerestaureerd. We kunnen gelukkig voldoende foto’s nemen van de prachtige zuilen en mooie arcades.

De 3 ruimtes die op deze patio uitgeven, hebben een heel grote architectonische waarde. En de allerbelangrijkste ruimte is de Sala de los Abencerrajes, genoemd naar de uitroeiing van de rivaliserende, adellijke familie Abencerraje. De zaal heeft een prachtig gewelf met mozárabes en daarboven een stervormige koepel met acht punten. Het plafond tot het mooiste gerekend mag worden van wat Andalusië te bieden heeft.

De Sala de los Reyes (Zaal van de Koningen) werd gebruikt voor enorme feesten. Deze zaal vertoont een opvallend kenmerk. Dit is namelijk één van de enige plekken waar je menselijk afbeeldingen kunt bewonderen, wat volgens de islam normaal verboden is. Drie nissen in de achterwand van de zaal hebben gewelfschilderijen die vermoedelijk dateren uit het einde van de 14de eeuw.

De stijl van deze schilderijen, die het leven aan het hof van Moorse en Christelijke prinsen voorstellen, verschilt zo sterk van de overige decoratie, dat onmogelijk kan worden vastgesteld of ze gemaakt zijn door een christelijke kunstenaar die voor de sultan werkte, of dat ze vervaardigd zijn na de reconquista

De Sala de las Dos Hermanas (zaal van de twee zusters).

Deze derde belangrijk ruimte met toegang tot de patio de los Leones was bestemd voor de favoriete gemalin van de sultan. Er was een aparte slaapkamer en een balkon dat Mirador de la Daraxa werd genoemd of ook nog ‘oog van de sultan’ (foto onder).

Deze zaal heeft een prachtige koepel en werd op unieke wijze gedecoreerd, met niet meer dan 5000 verschillende honingraat-structuurtjes.

Van hieruit kon men naar de Baños Reales, die nu in een feeëriek licht baden maar dit vroeger waarschijnlijk nog veel meer deden! De stervormige vensters waren toen met gekleurd glas bedekt. Deze ruimte was voorbehouden voor het broodnodige vertier. De sultan kwam hier, met zijn gevolg en gezeten op zijden kussens, woonden ze voorstellingen bij van naakte dansende dames en blinde muzikanten.

Het is niet moeilijk om me hierbij de verhalen van duizend-en-één nacht voor te stellen.

We komen als laatst in een kamer waar de Amerikaanse schrijver Washington Irving verbleef.

Een open galerij biedt een schitterend uitzicht op het Albacin aan de andere kant van de heuvel.

Hoe lang we hier binnen waren? Geen enkel idee .. het was zó mooi dat de tijd weggegleden was eer we het wisten.

We verlaten de Palacios Nazariés, nagenietend van de verfijnde bouwkunst, de schitterende kleuren en typisch Moorse vormen van deuren, vensters en bogen, het samenspel van licht en water ... overal horen we water stromen en zien we strak aangelegde vijvers ..

'Er is niets erger in het leven dan blind zijn in Granada'.

We denken opnieuw aan die ene regel uit een Spaans gedicht dat in de toegangspoort tot het Alhambra is uitgehouwen.

Het is een aankondiging van de ongekende schoonheid.

Duizend keer staat er in islamitische kalligrafie in alle muren uitgehouwen: ‘Alhamdullah lillah … er is geen hogere dan Allah.’

We gaan naar het tweede grote gebouw van het Alhambra

Volgend deel : het Alcazaba, oudste deel van het Alhambra