Feeëriek Cappadocië
Een buitenaards paradijs in het hart van Turkije!
Cappadocië, landschap van wind, vuur en water … het is een nog onbezoedeld stukje Turkije. Je komt er terecht in onwaarschijnlijke landschappen, duizenden jaren cultuur, de toegankelijkheid en bij een gastvrije bevolking en vooral … rust, veel rust.
Cappadocië is een merkwaardig geologisch wonder. Zo’n 20 miljoen jaren geleden spuwden drie vulkanen een driehoekig gebied van enkele duizenden kilometers vol met lava, as en modder. De extremen van het landklimaat nl. regen en wind hebben een erosiewerking gehad. Ze schuurden en boetseerden het tufsteen, een poreus gesteente, tot een onwaarschijnlijk feeëriek landschap, in alle vormen en kleuren van rotskegels, naaldrotsen, toppen als puntmutsen en uitgesleten dieptes. Rivieren baanden zich een weg door dit gesteente, waardoor hier en daar diepe canyons werden uitgehouwen zoals bv. de Ihlaravallei. Zo ontstond een surrealistisch maanlandschap dat nog voortdurend evolueert aangezien de erosie nog steeds niet uitgewerkt is.
Al in de prehistorie vonden mensen hier een veilig onderkomen. Volkeren vestigden zich in de holtes van dit landschap en in de 8ste eeuw werden in dit zachte gesteente kloostercentra gevormd die bestonden uit kapellen en kerkjes versierd met geometrische motieven. In diezelfde periode werden grotten dieper uitgehakt tot kamers, schuren en stallen en verbonden door trappen en gangen. Zo ontstonden volledig ondergrondse steden waarin de inwoners zich terugtrokken tijdens Arabische en Mongoolse invallen. Tot 7 niveaus diep boden ze plaats voor duizenden bewoners.
Na het iconoclasme (Byzantijnse Rijk) groeide het aantal kloostergemeenschappen en werden de rotskerkjes versierd met naïeve fresco’s die het leven uitbeelden van Christus, de Heilige Maagd of bekende heiligen. Na de Turkse zege werden deze kerkjes verlaten of vaak omgevormd tot woningen. Het mag dan een wonder heten dat vele van deze kerkjes de tand des tijds wisten te trotseren en tot op hebben zijn bewaard gebleven.
Net zoals de religieuzen ging ook de autochtone bevolking woningen uithouwen in de rotswanden: dit zijn de troglodietenwoningen. Momenteel zijn deze woningen verlaten wegens instortingsgevaar en zijn ze iets verder opnieuw opgebouwd.
Wij hebben de lange reis van Ankara naar Göreme achter de rug. Vanavond zullen we slapen we in een hotel in de stad Göreme.
Die ligt juist in het centrum van de vallei met kegels en toverschoorstenen.
Sommige van de café’s, restaurants en pensions zijn uitgehouwen in de rotsen.
Wij genieten van de vele vormen en speciale effecten van dit ‘maanlandschap’.
Ook Ürgüp is een levendige toeristenplaats gelegen aan de voet van een rots doorzeefd met oude woningen en vormt een uitstekende uitvalsbasis van waaruit me Cappadocië kan verkennen. In ügrüp zien we hoe mensen ooit leefden in rotswoningen. Wij klimmen naar boven.
Hier treffen we talrijke handelaars die een rijke sortering aanbieden. Zijzelf zijn vaak even kleurrijk als hun koopwaar, ze spreken je vriendelijk aan en schenken je thee, koffie of wijn in
Naast het bezoeken van de ondergrondse steden en andere dorpjes, maakt de hartelijk en gastvrije bevolking (met haar weliswaar nog archaïsche levenswijze) het verblijf van toeristen in deze sprookjesachtige streek onvergetelijk.
Rotsformaties als uit een fantasieverhaal rijzen voor ons op bij elke bocht en verleiden ons om te blijven kijken en ons te verbazen over haar ontstaan
Het is een vroege ochtend in Göreme, Cappadocië. De opkomende zon zet de rotsen in een roze gloed en de zachte vormen van bergkammen, koepels en spitsen maken het landschap bijna aaibaar.
We gaan vandaag verder op stap. De vulkanische rotsen in bizarre vormen, nodigen uit tot creatief vergelijken. Zo worden de tufstenen spitsen met hun kalkstenen ‘hoedjes’ feeënschoorstenen genoemd, maar schijnen ze ook te inspireren tot fallische fantasieën. We zien gordijnen in de rotswanden, schuimgebak en toefjes slagroom. Tijdens het ontbijt genieten we verder en troeven elkaar af met nog meer vergelijkingen: bloemkool, een heiligenbeeld en zelfs de rug van een walvis.
Göreme-Nationaal park, het Romeinse Cappadocië, is een van de zeldzame gebieden waar de menselijke invloed onopvallend overgaat in de natuurlijk omgeving. Rotswoningen in kegelvormige rotsen en huizen opgetrokken uit vulkanisch tufsteen gaan harmonieus op in het landschap.
In het Göreme-openluchtmusem zien we ook een kloostercomplex bestaande uit kerken en kapellen, die met fresco’s bedekt zijn, behoort tot een van de meest bezochte plaatsen in centraal Turkije.
De meeste kapellen dateren van de 10de tot 13de eeuw en de meeste zijn gebouwd volgens een kruisvormig grondplan, met een centrale koepel gedragen door vier pilaren. De fresco’s stellen scènes uit het Nieuwe Testament voor.
We zien hoe de mensen ook bovengronds woningen uithakten in de tufsteen. We spotten ramen en terrassen in de rotswanden ..
In een iglo-vormige rots gaat de deur open. Ik verwachte hobbit Bilbo Baggins naar buiten te zien stappen, maar we staan wel oog in oog met een kromgebogen vrouwtje dat er een beetje uitziet als de heks van Hans en Grietje. Voor een foto van zichzelf is ze helemaal niet te vinden maar haar ogen staan wel zo vriendelijk dat we de uitnodiging voor een babbel durven aannemen.
Wat verderop wachten viervoeters vol geduld op toeristen. Wie het wenst kan Göreme verder verkennen en bezichtigen, vanuit een hogere positie en de kameel ‘bestijgen.
Onze ontdekkingstocht loopt verder in de Ihlara-vallei, waar de rivier Melendiz vlijmscherp in het turfsteenlandschap een groene vallei uitsneed. Door het felle zonlicht steken de okerkleurige geërodeerde vormen, als schoorstenen af tegen de wolkenloze blauwe hemel. Knotwilgen bieden schaduw op het traject langs het water, maar de klim naar boven is pijnlijk voor niet geoefende stappers.
De ondergrondse stad Kaymakli
Als laatste bezoeken we Kaymakli, één van de best bewaarde ondergrondse steden. Cappadocië heeft wel 200 van zulke toevluchtsoorden, uit de zachte aardbodem gehakt in tijden van oorlog en geloofsvervolging. Kaymakli (op 20 km van Göreme) is een van de toegankelijkste site. Je daalt er af door intiem verlichte tunnels.
De route onder de grond is prima verlicht en spectaculair, maar hier en daar zijn de gangetjes wat nauwer en kunnen wat claustrofobisch zijn. De eerste Christenen hielden zich in deze ondergronds dorpen schuil voor hun vervolgers. Grote gemeenschappen leefden jarenlang verborgen en zij beitelden kapellen, kloosters en meer dan 350 kerken in de rotswanden. De frescos uit de middeleeuwen zijn nog fris van kleur, maar op heel veel plaatsen zwaar beschadigd. Het is pijnlijk om te moeten constateren dat ze zelfs nu nog graffiti gekrast wordt. Bescherming dringt zich op!
Kaymakli telt 8 verdiepingen die onderling en met de buitenwereld verbonden zijn door bijna honderd tunnels. De moderne stad is er bovenop gebouwd en veel tunnels komen uit op binnenplaatsen van woningen. Handig voor de bewoners, ze gebruiken de tunnels en kamers als provisiekast of stal.
Uit archeologisch onderzoek bleek dat hier al in de 5de eeuw voor Christus mensen verbleven. Niet zomaar een paar, er was plek voor duizenden bewoners tegelijk. We lopen van kamer tot kamer, door keuken, kapellen en grafkamers. De ruimtes ogen verzorgd, met nissen in de muren en vensters naar andere kamers. Het is er vrij rumoerig, net als in een gewone stad. Dit komt omdat het geluid door de ventilatiekokers ver draagt. We kunnen zelfs alles wat een man zegt verstaan, terwijl hij praat op een andere verdieping
Wie Cappadocië wil op een aparte manier bezoeken kan dit te paard doen. Het schijnt wondermooi te zijn!
Of met een luchtballon, want vanuit de lucht is Cappadocië werkelijk een uniek schouwspel
In VOLGEND FILMPJE zie je hoe indrukwekkend Cappadocië is.
De zelfgenomen foto's zijn van iets mindere kwaliteit (nog geen digitaal fototoestel) - de reis dateert van 1999.
Enkele afbeeldingen zijn genomen via google