Waddeneiland Texel (deel 2)
Duinen en stuifdijken
Verschillende keren in de geschiedenis van Texel drong de zee door de duinen heen, het binnenland in. Ook in 1851 gebeurde dat door een zeer zware storm op drie plaatsen. Een van die duindoorbraken heeft de bevolking nooit kunnen dichten. Nu kunnen bezoekers genieten van het natuurgebied dat hier is ontstaan. Uniek, omdat de zee hier bij vloed nog altijd binnendringt.
Staand op de hoge zeedijk die Texel beschermt voor de zee, strekt De Slufter zich uit aan je voeten. Een prachtig gezicht! Mensen wandelen in de verte door de natuur, vogels vliegen op, het glinsterende water slingert zich een weg door het groen. De zee voedt bij vloed een netwerk van talloze kreken, waar je eindeloos kunt ronddwalen. Vroeger waren De Slufter en de Muy met elkaar verbonden. Het lag ooit in de bedoeling om het landschap, dat een natuurlijk gevormd duingebied is, als polder te gaan gebruiken. dat liep door de storm van 1851 dus anders … Wel hebben de eilandbewoners een dijk kunnen plaatsen tussen de zoute Slufter en De Muy.
http://www.detuunwaol.nl/deu/texel.htm
Zeehonden
Zeehonden zijn voor het grote publiek het symbool van de Waddenzee. Voor zeehonden is de Waddenzee de perfecte omgeving: de met laag water droogvallende zandbanken zijn de ideale plek om te rusten of jongen te zogen.
Ecomare, het centrum voor wadden en Noordzee in het Duinpark, is bij velen bekend om zijn vogel- en zeehondenopvang. Al meer dan 50 jaar worden zieke of verzwakte zeehonden in EcoMare opgevangen. Eerst worden ze in quarantaine gezet en als ze na behandeling weer beter zijn mogen ze in het buitenbad op krachten komen. Eenmaal aangesterkt worden de zeehonden weer uitgezet in de Waddenzee. Het uitzetten van zeehonden gebeurt sinds 1975, de zeehonden die vóór die tijd zijn opgevangen mogen in EcoMare hun oude dag slijten. Net als Rob, die zo aan mensen gewend geraakt is dat hij in de natuur niet meer kan overleven.
Rob is de filmster van EcoMare. Ooit speelde hij een hoofdrol in de Zweedse jeugdfilm ‘Rona de zeehond’. De filmmakers leerden Rob eerst te brullen voor hij een vis krijgt. Als je geluk hebt de voedertijd mee te maken, dan zie je dat Rob nog steeds de show steelt. Hij klimt luid brullend op in het water, zijn zwarte kop gericht naar de verzorger. Terwijl de andere zeehonden geluidloos vis verorberen, trekt Rob alle aandacht naar zich.
Na de film werd Rob teruggezet in zee, maar hij was te zeer aan mensen gehecht geraakt; als graag geziene gast in het Oost-Duitse kustgebied bedelde hij bij de strandgangers om visjes. Later spoelde hij op Nederlandse stranden aan en onderging hij een verwilderingsprogramma van Lenie ’t Hart in Pieterburen. Tevergeefs, nadat hij in Zeeland met een zender om te water was gelaten, meldde Rob zich later dat seizoen bij de badgasten in Egmond en Zandvoort. Vandaar dat hij is opgenomen in EcoMare.
Ecomare ligt in een 70 ha groot duinpark. De grote trekpleisters zijn de zeehondenbassins. Het water daarvoor wordt via een pijpleiding uit zee gepompt.
Het is ook bezoekerscentrum van Nationaal Park Duinen van Texel, waar permanente exposities een beeld geven van de, door de tijd heen veranderde, relatie van de mens met het eiland en de zee eromheen. In de grote expositiezalen hebben we een overzicht van de natuur op de Wadden en de Noordzee. Er is zoveel te zien dat een bezoeker gemakkelijk een dag in het centrum kan doorbrengen.
Naast de zeehonden is de Waterzaal de grote attractie van het centrum. Hier worden de biotopen uit de Wadden- en de Noordzee in beeld gebracht. In verschillende aquaria zijn de vissen van de Noordzee en de Waddenzee ondergebracht, zoals tong, schar, griet, tarbot en zeebaars.
Er is ook een aanraakaquarium met roggen en hondshaaien. In de nieuwe afdeling wordt aandacht besteed aan de planten en dieren die in de Wadden- en Noordzee leven
In 1997 kwam hier een ondergrondse waterzaal van bijna 900 m², die aansluit op de diepere bassins. Hier kunnen we de zeehonden zien voorbijzwemmen.
Een andere bezienswaardigheid is de vogelverdieping waar zo’n tachtig vogels die op Texel voorkomen zijn opgezet. Met een druk op de knop van ene luisterportaal kunnen we de lokroep van elke vogel apart horen. Er zijn ook vogels in het echt te bekijken want er is in EcoMare ook een vogelopvangcentrum.
Ecomare buiten
In de grote bassins zwemmen gewone en grijze zeehonden en bruinvissen. De kleine bassins zijn voor de opvang van zieke en jonge zeehonden.
hieronder babyzeehondjes
Buiten staat een levensgroot model van een potvis en is een miniwad aangelegd
En er is ook een insectenhotel bij Ecomare
Oosterend
Oosterend werd al in de Romeinse tijd bewoond. Het dorp heeft van oudsher een agrarisch karakter, maar later leefden de Oosterenders vooral van de visserij. Oosterend heeft in het verleden zelfs een eigen haven gehad. Nu is het een vissersplaats met beschermd dorpsgezicht. Met zijn vijf kerken op pakweg 1400 inwoners is Oosterend wellicht het meest verzuilde dorp op Texel. Het dorp is de woonplaats van de meeste Texelse vissers en ligt gebouwd rond de hervormde kerk (de oudste kerk van het eiland)
Op deze zonnige dag is het heerlijk om door dit (gedeeltelijk) 12de eeuwse dorp te lopen. Er was juist een rommelmarkt, wel een plezante sfeer maar iets moeilijker om de huizen te fotograferen.
'Smalle straatjes, gerestaureerde huisjes en historische gevels': dàt is Oosterend. Het dorp wordt ook wel aangeduid als Texels mooiste. Heel opvallend zijn de fraai ogende authentieke houten topgevels. Ze werden niet voor sier aangebracht, maar vormden een besparing op de kosten van een geheel stenen gevel, maar de onderhoudskosten zijn tegenwoordig hoog.
Het stratenpatroon van Oosterend doet Middeleeuws aan en is niet berekend op het huidige verkeer
De gedeeltelijk 12de eeuwse kerk staat pal in het midden van Oosterend. De kerk heeft een houten schot in het portaal onder de toren, waarop honderden tekens gekerfd staan. Zijn het 'runen'tekens als huismerk of familiewapen gekerfd? Of werden ze in de 18de eeuw geplaatst door verveelde kerkgangers of een andere mogelijke verklaring is dat men hier als het ware een handtekening zette voor het gebruik van gemeenschapsgronden buiten het dorp.
Tot het fraaie interieur behoort een kalkstenen sarcofaag die tijdens de restauratie werd gevonden.
Kruidenbitter- en likeurmakerij
We staan stil bij het kleine gezellige winkeltje. Onder het pand, gebouwd in 1650, is een museum-achtige en sfeervol ingerichte grote kelder waarin vele bijzonder wijnen en dranken worden aangeboden. Hier worden ook, de naar eigen recepten en met respect voor de oude tradities, op moderne wijze kruidenbitters en likeuren gemaakt. Kruidenbitters die allen een heel eigen smaak en karakter hebben zoals de Gortbuker een geneeskrachtige bitter, het zachte Strender Stropertje met kruiden en de caramel, de heerlijke Texel NX of de kruiden op rum getrokken Strandwandeling.
De likeuren worden getrokken van vruchten, zaden of kruiden en dragen de naam van het basisproduct waar ze van gemaakt zijn : koffie, aardbei, hazelnoot … Ook zijn er likeuren met bijzondere namen zoals Geluk, Liefde, Voorspoed, Gezondheid, Ervaring en Wijsheid. Ze zijn soms mooi verpakt in leuke jute zakjes of flesjes; allemaal dranken die met trots Echt Texels Product mogen dragen.
Schipbreuk- en Juttersmuseum
Flora is het schipbreuk- en juttersmuseum dat de jutters zelf hebben opgericht na een geschil met het – andere - juttersmuseum van Texel, in Oudeschild.
In drie schuren, die zijn vernoemd naar gestrande schepen, is hier een keur aan gejutte spullen tentoongesteld, zoals rongboeien, sigaretten, flesje met cocaïne, reddingssloepen en wat er de laatst jaren nog aangespoeld is op de Texels stranden.
Er is nog meer te zien op Texel, maar voor ons is het tijd om de laatste boot naar het vasteland te nemen.
We verlaten Noord-Holland en rijden via de afsluitdijk Friesland binnen!
Volgend deel : Waddeneiland Schiermonnikoog